آموزش نحوه کار با لینوکس

آموزش دستورات کالی لینوکس
آموزش نحوه کار با لینوکس

در این آموزش نحوه کار با سیستم عامل لینوکس را به صورت پایه به شما عزیزان یاد خواهیم داد، پس با ما همراه باشید.

لینوکس چیست؟

ﻟﻴﻨﻮﻛﺲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻲ از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﻫﺎي راﻳﺎﻧﻪ اي ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘﻦ ﺑﺎز ( ﻛﻪ open source) ﺳﺎﺧﺘﻪ میﺷﻮد. اﻳﻦ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻓﺮدي ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ از آن ﺑﻪ ﺻﻮرت آزاداﻧﻪ و راﻳﮕﺎن از آن (GNU) ﺗﺤﺖ ﻣﺠﻮز ﮔﻨﻮ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ، در آن ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ آن را ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﺑﺪﻫﺪ. در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺴﺘﻪ ي ﻟﻴﻨﻮﻛﺲ را ﻟﻴﻨﻮﻛﺲ ﻧﺎﻣﻴﺪ.

حالا با اصطلاحات و کلمات کلیدی لینوکس آشنا می شویم:

ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ ﻟﻴﻨﻮﻛﺲ را راﺣﺖ ﺗﺮ ﻓﺮا ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ،ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻣﻔﻬﻮم ﺑﺮﺧﻲ از اﺻﻄﻼﺣﺎت ﻟﻴﻨﻮﻛﺲ را ﺑﻴﺎﻣﻮزﻳﺪ.

1- مدیر سیستم یا کاربر ریشه (Root)

کاربر در ویندوز با نام Administrator ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد اﻳﻦ ﻛﺎرﺑﺮ ﻣﺪﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺳﺖ و اﺟﺎزه ي ﻫﺮ ﻛﺎري Administrator اﻳﻦ ﻛﺎرﺑﺮ در وﻳﻨﺪوز ﺑﺎ ﻧﺎم را در ﺳﻴﺴﺘﻢ دارد. ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ اﮔﺮ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎرﺑﺮ و اﻣﻜﺎﻧﺎت آن ﻧﺪارﻳﺪ ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪارد وارد ﺷﻮﻳﺪ.

2- پارتیشن (SWAP)

در ﻫﻨﮕﺎم ﻧﺼﺐ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﭘﺎرﺗﻴﺸﻦ ﺑﺴﺎزﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻣﺠﺎزي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد. ﺑﺎﺷﺪ RAM ﺗﺮﺟﻴﺤﺎ ﺑﺎﻳﺪﺑﺮاﺑﺮ ﻳﺎ ﻛﻤﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻧﺪازه رم Ram باشد.

3- فایل سیستم لینوکس

EXT3 یا EXT4 ﻗﺎﻟﺐ ﺑﻨﺪی ﭘﺎرﺗﻴﺸﻦ ﻫﺎي ﻟﻴﻨﻮﻛﺲ ﻣﺜﻞ NTFS در وﻳﻨﺪوز اﺳﺖ.

4- شاخه ریشه یا /

ﺷﺎﺧﻪ رﻳﺸﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺳﻄﺢ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻓﺎﻳﻞ ﻟﻴﻨﻮﻛﺲ اﺳﺖ و ﺗﻤﺎم ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎ و ﻓﺎﻳﻞ ﻫﺎ در زﻳﺮ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻳﻦ ﺷﺎﺧﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺷﺎﺧﻪ home ﻳﻜﻲ از ﭘﺮ ﻛﺎرﺑﺮد ﺗﺮﻳﻦ زﻳﺮ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎي ﺷﺎﺧﻪ رﻳﺸﻪ است.

5- Failsafe

در ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺗﻨﻈﻴﻤﺎت ﻣﻌﻤﻮل ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺑﻮت ﺷﺪن ﻧﺪارد،ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﻢ سیستم را در حداقل امکانات بالا بیاوریم مانند حالت Safe mode در ویندوز

6- Respository

ﺑﻪ ﻣﺨﺎزن ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آن ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻫﻤﻮاره ﺳﻴﺴﺘﻢ را ﺑﺮوز ﻧﮕﻪ داﺷﺖ Respository می گویند.

7- Dependency

در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮاﻗﻊ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻧﺮم اﻓﺰاري را ﻧﺼﺐ ﻛﻨﻴﻢ اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﻳﺎ ﻓﺎﻳﻞ دﻳﮕﺮي دارد ﻛﻪ آن را Dependency میﻧﺎﻣﻨﺪ.

8- Desktop Enironment

ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ از اﻳﻦ Unity و KDE و Gnome واﺳﻂ ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﻛﺎرﺑﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎر ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ را ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮ راﺣﺖ ﺗﺮ ﻣﻲ ﺳﺎزد. واﺳﻂ ﻫﺎي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

9- بسته های نرم افزاری

مجموعه ای از فایل های مورد نیاز یک برنامه است که برای سادگی مدیریت و کنترل در یک فایل نگهداری می شود.علاوه بر فایل های لازم برای اجرای برنامه ها، در بسته ها فایل های مخصوصی وجود دارند که وظیفه آن ها کپی کردن این فایل های اجرایی در مسیر صحیح است.

ما لیستی از بهترین و پرکاربردترین دستورات سیستم عامل لینوکس را برای شما آماده کرده ایم که به شرح ذیل است:

دستورعملیاتآرگومان های مهمتوضیحات و مثال
lsنمایش محتویات یک پوشه
ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻫﻤﻪ ﻓﺎﻳﻞ ﻫﺎ
ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻟﻴﺴﺖ درﺧﺘﻲ
ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻫﻤﺮاه ﻣﺠﻮزﻫﺎ و ﮔﺮوه
ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﺮ اﺳﺎس آﺧﺮﻳﻦ
ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﺎﻳﻞ ﻫﺎ
a-

l-

lh-

t-
ﻓﺎﻳﻞ ﻫﺎي ﻣﺨﻔﻲ را ﻫﻢ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ls -a
ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻟﻴﺴﺘﻲ ﻓﺎﻳﻞ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ls -l
ﻣﺠﻮزﻫﺎي ﻫﻤﻪ ﻓﺎﻳﻞ ﻫﺎ راﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ls -lh
به ترتیب آخرین فایل های ایجاد شده ls -t
cd
..cd
رفتن به یک پوشه
برگشت به پوشه قبلی
cd folder1
از دستور cd می توان به پوشه home رفت
mkdirدستور ساخت یک پوشه
ﺳﺎﺧﺖ ﭘﻮﺷﻪ ﻫﺎي ﺗﻮ در ﺗﻮ
ﺳﺎﺧﺖ ﭘﻮﺷﻪ ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺠﻮز
دستور خالی

p-

m-
ساختن یک پوشه با نام mkdir folder1
پوشه 2 در داخل پوشه 1 mkdir -p 1/2
روش نوشتن دستور mkdir -m-74 folder1
touchساختن یک فایل
هیچ فایلی ساخته نمی شود
ساخت اجباری یک فایل
c-

f-
touch file
touch-c
بدون خطا فایل ساخته می شود touch -f
nanoویرایش کردن یک فایلnano file
rmپاک کردن یک فایل
پاک کردن بی درنگ فایل
پاک کردن اجباری یک فایل
پاک کردن چند فایل
پاک کردن یک پوشه
i-
f-
f-
rf-
rf-
rm file
rm -I file
rm -f file
rm -f file file2
rm -rf folder
rm -rf folder folder2
.filenameمخفی کردن پوشه یا فایلندارددر اول اسم پوشه یا فایل نقطه بگذارید.
فایل مخفی و در محیط گرافیکی دیده نمی شود.
cat

tac

more

less

head

tail
نمایش یک فایل از سطر اول

نمایش یک فایل از سطر آخر

نمایش یک فایل بیشتر

نمایش یک فایل کمتر

نمایش چند خط اول فایل

نمایش چند خط آخر فایل








n-

n-
cat file 1

tac file 1

more file 1

less file 1

دو سطر اول فایل را نشان می دهد head -2 file1

دو سطر آخر فایل را نشان می دهد tail -2 file1
software
filename
اجرای یک فایل
با یک برنامه مشخص
firefox file.html
cpکپی کردن یک فایل
کپی کردن محتویات یک پوشه به جایی دیگر
نام فایل جدید نام فایل cp

نام فایل جدید cp dir
mvجابجایی فایل هاآدرس جدید نام فایل mv
mv data1 ./Desktop/client
نام جدید نام فایل mv
mv large small
statخصوصیات فایل یا فولدرstat file.jpg
find
iname
locate
which
یافتن یک فایل یا دایرکتوریمثال: find/ -iname *mp3
locate file name
which file name
gpg -cرمز گذاری بر روی فایلgpg -c file.txt
gpgبرداشتن رمز یک فایلgpg file.txt
pwdیافتن مسیر فعلیمسیری که شما الان در آنجا هستید را نشان می دهد
dateنمایش تاریخ و زمانs-
r-
u-
نمایش تاریخ و زمان سیستم
date -r filename
date -u
calنمایش تقویمcal 2019
freeنمایش میزان رم و فضای swap
نمایش میزان رم به مگابایت
m-free
free -m
psلیست پردازش های در حال اجراaxu-
ef-
ps -axu
Ps -ef
topلیست پردازش های در حال اجرا
پردازش های فعال
i-top -i
clearپاک کردن صفحه ترمینالclear
historyدستورات نوشته شدهhistory
history -cپاک کردن historyhistory -c
init 0دستورات خاموش شدن سیستمinit 0
rebootراه اندازی مجدد سیستمreboot
shutdown nowخاموش کردن سیستمshatdown now
help-دیدن توضیحات و آرگومان های یک دستورman cp
help cp–
sudo useradd usernameساخت یک کاربرsudo useradd client
sudo userdel -r usernameحذف یک کاربرsudo userdel client
sudo passwd -r usernameتغییر پسورد کاربرsudo passwd root
suرفتن به کاربر روتsu root
wکاربران در حال استفاده از سیستمw
finger userاطلاعات درباره ی یک کاربرfinger client
bz2فشرده سازی با فرمت bz2bz2 file1
bunzipخارج کردن فرمت bz2bunzip file.bz2
gzipفشرده کردن با فرمت gzgzip file1
gunzipخارج کردن فرمت gz gunzip file.gz
rar newfile fileفشرده کردن فایل با فرمت rarrar file2.rar file1
unrarخارج کردن فرمت rarUnrar file.rar
zip newfile fileفشرده کردن با فرمت زیپzip file2.zip file1
unzipخارج کردن با فرمت زیپunzip file2.zip
tarفشرده کردن با فرمت tarc-Tar -c file2.tar file1
tarخارج کردن با فرمت tarx-tar -x file.tar

نکته مهم

در فشرده کردن نوع tar می توانید از آرگومان های c- و v- و f- و z- و x- استفاده کنید.

C= compress به معنای فشرده سازی است.

V= نمایش لیست فایل ها می باشد.

f= برای فشرده کردن فولدر یا دایرکتوری

z= برای فشرده کردن با فرمت tar.gz

x= برای خارج کردن فایل از حالت فشرده می باشد.


دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این قسمت نباید خالی باشد
این قسمت نباید خالی باشد
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

keyboard_arrow_up