ذات الریه چیست؟علائم و راه درمان آن
در این مقاله (ذات الریه چیست؟علائم و راه درمان آن) با سایت هوشیار همراه باشید، تا به بررسی این بیماری پرداخته و نشانه ها و راه های درمان آن را معرفی نماییم.
ذات‌الریه چیست؟
ذات‌الریه عفونتی است که منجر به التهاب و پرشدن فضاهای داخل ریه و مجاری هوایی از مایع می‌گردد. به دنبال ایجاد عفونت، گلبول‌های سفید به طرف ریه‌ها حرکت می‌کنند تا با عفونت مبارزه نمایند. اما این جریان منجر به بروز اختلال در عملکرد اصلی ریه یعنی دریافت اکسیژن از هوا و انتقال آن به سیستم گردش خون می‌گردد.
علت یا عوامل بیماری کدام است؟
1 – باکتری ها : مانند میکروب پنوموکوک که می تواند بعد از یک عفونت ویروسی ریوی مانند “سرما خوردگی و یا آنفلوآنزا” سبب پنومونی شود و یا این که خود به تنهایی سبب بروز بیماری شود.
2 – ویروس ها : بعضی از ویروس های عامل سرماخوردگی و یا آنفلوآنزا می توانند در بچه های کمتر از 5 سال بیماری ذات الریه را ایجاد کنند. پنومونی ویروسی معمولا شدید و خطرناک نیست ولی به ندرت می تواند خطرناک و کشنده باشد.
3 – قارچ ها : ذات الریه قارچی در اشخاصی که سیستم ایمنی آن ها در اثر بیماری های مزمن، سرطان ها و یا شیمی درمانی ضعیف شده باشد بیشتر بروز می کند. این قارچ های بیماری زا معمولا در خاک و تفاله پرندگان تکثیر یافته و در هوا پخش می شوند.
علائم و نشانه های ذات الریه
- سرفه‌های خشک و به همراه خلط بوده که ممکن است به رنگ زرد، سبز یا قهوه‌ای باشند و همراه با لکه‌های خونی هستند
- سختی تنفس و بریده بریده شدن تنفس که حتی ممکن است فرد در هنگام استراحت نیز نفس نفس بزند
- ضربان قلب افزایش خواهد یافت
- تب بالا
- احساس ناآرامی و ناخوشی
- تعریق و لرزش
- کاهش یافتن اشتها
- احساس درد قفسه سینه که با سرفه کردن یا نفس کشیدن بدتر می‌شود
- سرفه‌های خونی به همراه خلط‌های خونی
- سردرد و سرگیجه
- حالت تهوع و استفراغ
- خس خس کردن ریه هنگام تنفس
- درد عضلات و مفصل‌ها
- احساس گیجی و نا آگاهی نسبت به زمان و مکان به خصوص در سالمندان
راه های پیشگیری از ذات الریه
گاهی اوقات عوامل عفونی توسط جریان خون به ریه‌ها می‌رسند اما در این میان اغلب افراد از طریق نفس کشیدن و توسط قطرات ریز آب موجود در هوا به ریه‌ها منتقل می‌شود.
افراد در جامعه به باکتری ذات الریه ممکن است آلوده شده و به این بیماری مبتلا شوند. در این میان راهبردهایی را می‌توان اتخاذ کرد که از ابتلا به ذات الریه پیشگیری شود که در ادامه به آنها اشاره کردیم.
- افراد سیگاری از آنجایی که بیشتر به این بیماری مبتلا می گردند، بهتر است سیگار را ترک کنند
- خودداری از تماس با افراد مبتلا به عفونت‌های تنفسی
- در هوای سرد و خیس احتمال ابتلا بیشتر است که باید از آن دوری کنید
- تغذیه مناسب و رژیم غذایی درست به خصوص در کودکان عاملی مهم برای پیشگیری است
- درمان به موقع عفونت‌های سطحی و ساده تنفسی تا احتمال عفونت ریه کاهش یابد
- مصرف ویتامین‌های تازه به خصوص ویتامین C
- عدم مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک‌ها و داروهای کورتون دار
- عدم حضور خردسالان و سالمندان در اماکنی که احتمال آلودگی بیشتر است
راه‌های درمان ذات الریه
درمان ذات الریه کاملا به علت ایجاد بیماری بستگی دارد. با توجه به شدت بیماری و علت آن مواردی وجود دارد که به صورت سرپایی و گاه بستری طولانی مدت مورد درمان قرار می‌گیرد. البته این نکته لازم به ذکر است که اغلب این بیماران در منزل تحت درمان قرار می‌گیرند.
برای درمان ذات الریه علاوه بر داروهای مخصوص بیماری و روش‌هایی که پزشک تجویز می‌کند می‌توان برای کاهش شدت بیماری و تقویت بدن راهکارهایی را اتخاذ کرد.
تا جایی که می‌توانید از خوردن شربت سرفه خودداری کنید، زیرا مانع از سرفه کردن می‌شود. بهتر است با صدای بلند سرفه کنید و خلط‌ها را تخلیه کنید، این عمل باعث می‌شود تا سینه شما تمیز شود.
درمان به وسیله داروهای ضد باکتریایی، ویروسی و قارچی به صورت‌های خوراکی، تزریقی، فیزیوتراپی‌های قفسه سینه و اکسیژن از جمله راه‌های درمانی اصلی ذات الریه به شمار می‌آیند.
از داروی استامینوفن برای تسکین دردهای خفیف و تب در این بیماری استفاده می‌شود. قطره‌های بینی، اسپری‌ها و قرص‌های ضد احتقان نیز به جهت جلوگیری از تنگی نفس، احتقان و بازگشایی سیستم تنفسی استفاده می‌شود.
بهتر است با کمک دستگاه مرطوب کننده هوا، محیط را مرطوب (البته با بخار سرد) نگه داشت. برای کم شدن درد سینه از کمپرس گرم با یک بالش گرم می‌توان استفاده کرد. در این دوران بهتر است برای بهتر انجام شدن تخلیه ترشحات ریه سرفه‌هایی همراه با تنفس عمیق انجام داده شود.
تغذیه مناسب برای بیماران مبتلا به ذات الریه
رژیم غذایی بیماران باید طوری باشد که در هنگام بلعیدن گلو و ریه تحریک نشود تا موجب سرفه نیز نشود. از سویی بهتر است از غذاهای کم حجم استفاده شود تا حجم معده افزایش نیابد و موجب تشدید تنگی نفس نشود. در این نوع بیماری اگر حالت تهوع وجود داشت باید به سرعت راهکاری برای درمان پیش گرفت که بیمار دچار استفراغ نشود.
در دوران حاد این بیماری مصرف شیر، آب گوشت، سوپ و سفیده تخم مرغ خیلی مفید خواهد بود و در مقابل آن از مصرف کربوهیدرات و غذاهای شیرین باید کاهش داد و حذف کرد.
در این دوران بهتر است مایعات بیشتر از سابق مصرف شود؛ از مایعات خنک گرفته تا نوشیدنی‌های گرم را می‌توان در این دوره مصرف کرد. مصرف مایعات در این دوره سبب می‌شود که کلیه‌ها راحت تر مواد زائد را از خون خارج کنند. همینطور مایعات گازدار برای کم شدن غلظت خلط مفید هستند، البته در نظر داشته باشید که به اندازه مصرف کنید تا دچار اتساع شدید معده نشوید.
از جایی که ذات الریه می‌تواند بسیار تهدید کننده برای حیات باشد، لازم است اقدامات پیشگیرانه رعایت شود تا به این بیماری مبتلا نشوید. دست‌ها را مکرر با آب و صابون یا ژل‌های ضد عفونی کننده، بشویید و سعی کنید تا جایی ممکن است از مصرف نوشیدنی‌های تحریک کننده مثل قهوه و چای پررنگ خودداری کنید.
تا سه روز بعد از پایین آمدن تب و دمای بدن بهتر است از غذاهای سبک استفاده شود، بعد از این دوره می‌توانید کم کم غذاهای دیگر مثل گوشت،مرغ، حبوبات و… را شروع کنید. البته بهتر است غذاها طوری باشند تا توسط دستگاه گوارش بیمار راحت هضم شوند.
در این دوران از انواع آبمیوه‌ها استفاده کنید تا ویتامین‌ها و مواد معدنی قابل دسترس تر و قابل جذب تر در اختیار بدن قرار بگیرند. همینطور میوه‌هایی که سرشار از ویتامین C هستند مثل آناناس، کیوی، پرتقال و سیب گزینه‌های بسیار مناسبی برای تقویت بدن به حساب می‌آیند.
منابع: دکتر الویس مرادخان متخصص داخلی و فوق تخصص روماتولوژی
